شیراز (shiraz)

یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است. برپایهٔ آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، این شهر جمعیتی بالغ بر ۱٬۲۱۴٬۸۰۸ نفر داشته که این تعداد در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به ۱٬۴۵۵٬۰۷۳ افزایش پیدا کرده‌است.^[۳]

شهر شیراز در بخش مرکزی استان فارس و در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد. این شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهی (از رشته کوه‌های زاگرس) محدود شده‌است. شهر شیراز برطبق آخرین تقسیمات اداری به ۹ منطقهٔ مستقل شهری تقسیم شده و مساحتی بالغ بر ۱۷۸٫۸۹۱ کیلومتر مربع دارد.^[۳]

نام شیراز در کتاب‌ها و اسناد تاریخی، تحت نام‌های مختلفی نظیر «تیرازیس»، «شیرازیس» و «شیراز» به ثبت رسیده‌است. محل اولیهٔ این شهر در محل قلعهٔ ابونصر بوده‌است.این شهر در دوران بنی‌امیه به محل فعلی منتقل می‌شود و به بهای نابودی استخر -پایتخت قدیمی استان فارس- رونق می‌گیرد. شیراز در دوران صفاریان، آل بویه و زندیه، پایتخت ایران بوده‌است.

این شهر از دیرباز به واسطهٔ مرکزیت نسبی‌اش در منطقهٔ زاگرس جنوبی و واقع‌شدن در یک منطقهٔ به نسبت حاصل‌خیز، محلی طبیعی برای مبادلات محلی کالا بین کشاورزان، یکجانشینان و عشایر بوده‌است. همچنین شیراز در مسیر راه‌های تجاری داخل ایران به بنادر جنوب مانند بندر بوشهر قرار گرفته‌است.

این شهر به سبب جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی فراوان، همواره گردشگران بسیاری را به‌سوی خود فرا می‌خواند.

Eram Garden

شیراز، نامی خیال انگیز در افسانه ها آمده است که شیراز فرزند تهمورس (از پادشاهان سلسله پیشدادیان) شهر شیراز را تأسیس کرد و نام خود را بدان بخشید. به روایتی دیگر، نام این دیار، "شهرراز" بوده که به اختصار شهر از و شیراز خوانده شده است. در حالی که بر اساس تحقیقات "تدسکو" شیراز به معنای مرکز انگور خوب است، "ابن حوقل"، جغرافی دان مسلمان قرن چهارم هجری، علت نامگذاری شیراز شباهت این سرزمین به اندرون شیر می داند، چرا که به قول او عموما" خواربار نواحی دیگر بدانجا حمل می شد و از آنجا چیزی به جایی نمی بردند. و بالاخره بنا به نوشته کتاب "صورالاقالیم"، از جهت وجود دام های بسیار در دشت شیراز، آنجا را "شیرساز" نامیده اند.باری، بیش از هر چیز نام زیبا و سحرانگیز شیراز که واژه ای فارسی است، بهترین گواه بر این باور است که برخلاف پندار پاره ای از جغرافی دانان مسلمان، تأسیس این شهر به قرن ها قبل از ورود اسلام به ایران باز می گردد، شیراز، هم اکنون نیز در محل تقاطع مهمترین راه های ارتباطی شمال به جنوب و شرق به غرب کشور است و این موقعیت در ادوار قبل از اسلام شاخص تر بوده، چرا که در عهد هخامنشیان، شیراز بر سر راه شوش (پایتخت هخامنشی) به تخت جمشید و پاسارگاد بوده و در عهد ساسانیان راه ارتباطی شهرهای بسیار مهمی چون بیشابور و گور با استخر، از جلگه شیراز می گذشت. در نتیجه مسلم است که چنین محل حاصلخیز و خوش آب و هوایی که در تقاطع مسیرهای مهمی که برشمرده شد، قرار داشته، هرگز خالی از آبادی و سکنه نبوده است. وجود آثار قدیمی مانند قصر ابونصر در حوالی شیراز که قدمت آن به دوره اشکانیان می رسد و نقوش برجسته برم دلک، (در چندکیلومتری شرق قصر ابونصر) که از آثار دوره ساسانی است و قلعه بزرگ بندر (فهندر، پهندر، قهندز، کهندژ) در سمت شرق تنگ سعدی و چند نقش برجسته در دهکده گویم در چهار فرسنگی شمال غرب شیراز و همچنین پیدا شدن سکه هایی در ضمن حفاری های قصر ابونصر، که بر آنها با خط پهلوی نام شیراز نقش بسته است، جملگی بر وجود شهر یا بلوکی به نام شیراز، در همین محل در دوران قبل از اسلام دلالت دارد. علاوه بر آنچه گفته شد، کاوش های باستان شناسی در تخت جمشید، به سرپرستی کامرون در سال 1314 ه.ش، به پیدایش خشت نبشته هایی انجامید که بر روی چند فقره از آنها نام شیراز مشخص بود. بدین ترتیب می توان احتمال داد، این وادی که در عهد رونق تخت جمشید، آبادی کوچکی بیش نبوده است، بعد از انهدام پایتخت هخامنشیان، سمندروار از دل خاکستر آن دیار برپا خاسته است. استخری در کتاب مسالک و ممالک که در نیمه اول قرن چهارم هجری تألیف شده است، راجع به آثار و بقایای فرهنگی قبل از اسلام، در شیراز می گوید: شیراز قلعه ای به نام شاه موبد دارد. وی همچنین از دو آتشکده به نام های کارستان و هرمز در آن سرزمین یاد می کند. باری در مجموع گفتار استخری که شیراز سیزده ناحیه (طسوج) دارد که در هر کدام از آنها قراء و کشتزارهایی موجود است که متصل به هم قرار گرفته اند. و نیز نظر ابن بلخی که در روزگار ملوک فرس، شیراز ناحیتی بود و حصاری چند بر زمین، می تواند روشنگر قدمت شیراز، به عنوان یک سرزمین مسکون آباد (و نه یک شهر بزرگ) باشد...     ارگ کریمخانی   بنای ارگ در سال 1180ه.ق /1760م توسط کریمخان زند ساخته شده است. بلندی دیوار آجری این ارگ، 12 متر و بلندای چهار برج آجری آن 15 متر است که با نقش های ساده و زیبا تزئین شده است. فضای داخلی اتاقهای ارگ با نقوش اسلیمی، ترنج، گل و مرغ با رنگ های مختلف و آب طلا نقاشی شده است. این بنا در شهر شیراز قرار دارد.               آرامگاه حافظ حافظ شیرازی از مشهورترین شاعران ایران وجهان، در قرن هفتم هجری قمری در شهرشیرازمی زیسته است.مقبره این شاعر بزرگ درشهرشیراز قرار دارد ، این آرامگاه زیبا دردوره پهلوی اول بازسازی وتکمیل گردید. آرامگاه سعدی سعدی از شاعران و متفکران بزرگ ایران در قرن هفتم هجری قمری است. آرامگاه این مرد بزرگ در شمال شرقی شهر شیراز قرار دارد ،بنای جدید آرامگاه سعدی با اقتباس از چهل ستون اصفهان در سال 1331هجری شمسی ساخته شد.   عمارت نصیر الملک  مجموعه بناهای «نصیرالملک»‌ شامل مسجد، منزل، حمام، آب انبار و ... در شهر شیراز واقع شده است. این بنا مربوط به «حاجی میرزا حسن علی خان نصیرالملک» حاکم فارس در زمان قاجار(سده 13ه.ق/ سده 19م‌) است. گچ‌کاری و آیینه‌کاری عمده ترین تزئینات بنا را تشکیل می دهند.     آرامگاه شاه شجاع شاه شجاع یکی از بزرگترین و شجاع ترین پادشاهان آل مظفر بوده است که در قرن هفتم چشم از جهان فرومی بندد و چون بعد از وی اختلاف بین جانشینان بوجود میاید وی را در محلی ساده و بدون هیچ تشریفاتی دفن می کنند ودر زمان زندیه فردی به نام میرزا محمد خان کرمانی که از نوادگان شاه شجاع بود با اجازه کریم خان زند در سال 1191 هجری قمری سنگ بزرگی بر قبر وی نهاد و باغچه ای در اطراف آن احداث کرد و این سنگ تاکنون باقی مانده است.آرامگاه دارای 4 ستون مورب است که گنبدی در بالای آن قرار دارد . سطح بیرونی گنبد به وسیله کاشی های تک رنگ نیلوفری تزئین شده است و در سطح داخلی گنبد با کاشی های هفت رنگ تصاویر گل و بوته ایجاد کرده و در چهار قسمت داخل گنبد مطالب و اشعابه خط نستعلیق نوشته اند . آرامگاه دارای محوطه ای کوچک با تعدادی درخت نارنج می باشد .   آستان مقدس حضرت شاه چراغ(ع) حضرت میر سید احمد فرزند امام موسی کاظم (ع) معروف به شاه چراغ برادر حضرت امام رضا(ع) در آغاز قرن سوم هجری به شیراز هجرت نموده و در همانجا وفات یافته است.   آستان مقدس حضرت سید علاء الدین حسین این زیارتگاه که در جنوب شرقی شهر شیراز قرار دارد,بارگاه حضرت سید علاالدین حسین برادر شاهچراغ است که در اواخر قرن دوم هجری و اوایل قرن سوم , هنگامی که برای دیدار برادر خود امام رضا از راه شیراز عازم توس بود در شیراز شهید وبه خاک سپرده شد. بنای روی مقبره در آغاز در زمان قتلغ خان والی فارس ساخته شده ولی بنای اساسی ترئینات ,کاشی کاری و گنبد سازی آن در زمان صفویه صورت گرفته است .   آرامگاه خواجوی کرمانی کمال‌الدین ابوالعطاء محمودبن علی‌بن محمود، معروف به «خواجوی کرمانی» (زاده: ۶۸۹ - درگذشت: ۷۵۳ ه.ق.) یکی از شاعران بزرگ سدۀ هشتم است.مقبره او در تنگ‌الله اکبر شیراز است. او در قصیده، مثنوی، و غزل طبعی توانا داشته، به طوری که گرایش حافظ به شیوۀ سخن پردازی خواجو و شباهت شیوۀ سخنش با او مشهور است.   مسجد وکیل این مسجد به نام مسجد سلطانی وکیل معروف است و از آثار پر ارزش دوره زندیه به شمار می رود. این مسجد هم اکنون محل برگذاری نماز جمعه شیراز است. علاوه بر بزرگی از ارزش واهمیت تاریخی نیز بر خوردار است . کاشی کاری زیبا ,‌حجاری ستون های 48 گانه و منبر یکپارچه مرمرین آن از شاهکارهای دوره زندیه به حساب میاید.   باغ ارم که بنا و سردر آن از دوره قاجاریه به جای مانده، زیباترین باغ شیراز است. گل های زینتی و گونه های متنوع گیاهی موجود در این باغ ، آن را به باغ گیاه شناسی دانشگاه شیراز بدل ساخته است. باغ تخت در شمال شهر شیراز و در دامنه کوه بابا کوهی قرار دارد. در این باغ عمارتی به همت "اتابک قراچه داغ " در سال 480هـ . ق بنا شد. در زمان آقا محمدخان قاجار نیز بنای جدیدی در این باغ ساخته شد. در این باغ تاریخی، اکنون پادگان نظامی مستقر است. سایر باغ های شیراز در غرب شهر در منطقه قصر دشت قرار دارد و حدود 50 کیلومتر از سطح شهر را در برگرفته است. رودخانه اعظم ، نهرمعالی آباد و قنات های متعدد، این باغ ها را مشروب می کند.     باغ دلگشا که نزدیک آرامگاه سعدی قرار دارد، در دوره تیمور از باغ های مهم و تفریحی شیراز بود. قدمت این باغ به دوره ساسانی نسبت داده شده و ساختمان موجود در آن ، متعلق به دوره قاجاریه است. این باغ در اردیبهشت – فصل چیدن بهار نارنج – بسته است.     باغ جهان نما باغ جهان نما در شرق خیابان قرآن قرار دارد . دیوار آجری و محکم آن مربوط به دوره زندیه است با وجود کج شدن همچنان پا برجا ایستاده است . این باغ باصفا از باغهای قدیمی شیراز است که در زمان زندیه عمارتی دو طبقه به سبک کلاه فرنگی در آن ساخته شده است .در وسط باغ حوضهای سنگی زیبائی بچشم می خورد که در گذشته از آب رکن آباد پر می شده است . این باغ قابل بازدید برای عموم می باشد .     عمارت کلاه فرنگی این باغ با انبوه درختان سر به فلک کشیده سرو و نارنج در سال های پیش از سلطنت کریمخان زند احداث شده است. کریمخان عمارت کلاه فرنگی, ارگ, دبوانخانه و بعضی از ساختمانهای دیگر را در آن محوطه بنا کرد. در دوره قاجار نیز حسین علی میرزای فرمانفرما عمارتی در نزدیکی عمارت خورشید احداث کرد. در وسط باغ نظر که به باغ موزه نیز مشهور است عمارت هشت ضلعی بسیار زیبایی ساخته شده که به کلاه فرنگی مشهور است . باغ عفیف آباد با وسعتی حدود 127000 متر مربع از زیباترین باغ های تاریخی شیراز است. این باغ در دوره صفویه از باغ های مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در میان این باغ که "گلشن" نیز نامیده می شود، عمارتی دو طبقه، آب نماها و زیرزمین وجود دارد.     آرامگاه علی ابن حمزه این بقعه در کنار پل دروازه اصفهان قرار گرفته و محل دفن یکی از امامزادگان است که صحن و حرمی بزرگ و زیبا دارد. باغ هفت تنان کمی بالاتر از باغ چهل تن, محوطه پر درخت دیگری به نام هفت تن با ایوان و بنای زیبایی وجود دارد. آرامگاه شاه شجاع شهریار آل مظفر , ممدوح و خواجه حافظ و متوفی به سال 776 هجری در این باغ قرار دارد. مدرسه خان بنای تاریخی مدرسه خان در شهر شیراز قرار گرفته است . این بنای تاریخی مدرسه ای وسیع و دلباز است که در دوران سلطنت شاه عباس کبیر به وسیله الله وردیخان والی فارس و فرزند او امامقلی خان ساخته شده است. مسجد جامع عتیق مسجد جامع عتیق از کهن ترین مساجد استان فارس است .این مسجد پس از لشکر کشی عمرو لیث صفاری در سال 276 هجری قمری به شیراز به شکرانه پیروزی و تصرف این شهر بنا شد. کار ساخت این بنا, در سال 281 هجری قمری خاتمه یافت . چاه مرتاض علی بالای کوه هفت تن در سلسله جبال" چهل مقام"، در شمال شهر شیراز و در شرق گنبد عضد ( گهواره دید)، چاهی به ژرفای سه متر با دو آب انبار و ساختمانی شامل چند اتاق وجود دارد که محل ریاضت و عبادت صوفیه و عرفا بود.   موزه هفت تنان شیراز مرکز استان فارس به داشتن مصفاترین باغ های پرگل و ریحان شهرت جهانی دارد این شهرت برگرفته از تاریخ و ادبیات کهن ایران است که مدیون شاعران بلند پایه شیرازی همچون حافظ و سعدی است اما بدون تردید بخش مهمی از دیدنی های شیراز میراث بازمانده از دوراه حکومت زندیه است که باعث شد شیراز به پایتختی برگزیده شود. تکیه هفت تنان که یکی دیگر از بناهای کریم خان زند می باشد ،باغ مصفایی است که درشمال آرامگاه حافظ در دامنه کوه تخت ضرابی (کوه چهل مقام ) قرار گرفته و علت نامگذاری این بنا به هفت تنان ، وجود هفت قبر از هفت عارف در این باغ است ، که کریم خان زند روی هر کدام سنگ بزرگ بدون کتیبه ای نصب کرده است. قسمت جالب و تاریخی این بنا تالاری است که سقف آن بر دو ستون بزرگ یکپارچه استوار گردیده است و در طاقچه های بالایی این تالار 5 مجلس با رنگ و روغن بر روی گچ نقاشی شده و به سهم خود از شاهکارهای نقاشی دوران زندیه است که در سال های 1336و 1337 هجری شمسی توسط نقاش و هنرمند فقید شادروان محمد باقر جهانمیری به همان طرح و نقش قدیمیش تعمیر و تجدید گردید. این 5 مجلس به ترتیب عبارتند از : اول درویشی با تبرزین و کشکول و محاسن سفید ، دوم حضرت موسی در حال شبانی ، سوم منظره شیخ صنعان و دختر ترسا، چهارم مجلس حضرت ابراهیم و پنجم که درویش جوانی را نشان می دهد. غیر از این 5 مجلس بر در و دیوار تالار نامبرده نقش و نگارهای ظریف با رنگ های مطبوع و ملایمی نقاشی شده که حکایت از تزئینات عالی سقف و دیوار تالار را می نماید ازاره های تالار با سنگ های مرمر لیمویی رنگ پوشانده است . بر روی سنگی بزرگ و یکپارچه دو ستون نظیر ستون های آرامگاه حافظ قرار گرفته که با طرح و رنگ ملایم و مطبوعی گل و برگ هایی نقاشی گردیده است . دو اطاق در طرفین تالار قرار دارد که آن نیز دارای نقاشی های قدیمی است که به تدریج محو شده ، نقاشی تالار بزرگ هفت تنان در همان زمان کریم خان زند مرمت شده است . حوض بزرگی در وسط عمارت اصلی به چشم می خورد که در گذشته از آب رکن آباد پر می شده است . اطراف تکیه هفت تنان گورستانی بوده که هم اکنون سنگ قبر چند شخصیت معروف عرفانی در آنجا دیده می شود.در حال حاضر از این عمارت و باغ به عنوان گنجینه سنگ های تاریخی استفاده می شود. سنگ های موجود در این گنجینه متعلق به قرون سوم تا یازدهم هجری قمری است که با انواع خطوط کوفی ، ثلث ، نستعلیق ، دیوانی ،توقیع، تعلیق – نسخ و غیره به طرز زیبایی تزئین شده اند.   موزه پارس شیراز به داشتن بناهای فراوان از دوران قبل از اسلام و عصراسلام شهرت دارد. بخشی از این بناها امروزه به موزه هایی تبدیل شده اند که آثار گرانبهای تاریخی مکشوفه در استان فارس را به نمایش گذاشته اند. از جمله این بناهای زیبا که به موزه تبدیل شده اند می توان از عمارت کلاه فرنگی نام برد. عمارت کلاه فرنگی در میان باغ زیبایی به نام باغ نظر بنا شده است و در روزگار وکیل این عمارت باشکوه محل پذیرائی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است . بنا به وصیت کریم خان زند جسد وی را در شاه نشین شرقی عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکیل نامیدند. این عمارت مشتمل بر هشت ضلع است که بوسیله ازاره های سنگی یکپارچه و تزیینات کاشی کاری با نقوش اسلیمی گل ومرغ ، مناظر شکارگاه و صحنه های الهام گرفته از قصه ها و داستان های قدیمی تزیین شده است . داخل بنا شامل یک تالار مرکزی گنبد دار و چهار شاه نشین جانبی است که حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد. سطوح داخلی عمارت شامل طاق ها، میان طاق ها، مقرنس کاری ها و طاقچه ها می باشد که تمامی نقوش داخل عمارت مشتمل بر طرح های اسلیمی و گل و مرغ می باشد و در میان تالار یک حوض یکپارچه از سنگ مرمر است. این عمارت از سال 1315 شمسی به موزه تبدیل و عنوان پارس بر آن نهاده شده . آثار و اشیا موجود در آن شامل اشیا ماقبل تاریخ ، تاریخی و دوران اسلامی است . از جمله این آثار ظروف سفالی ، مفرغی ، کتب خطی ، تابلوهای نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف می باشد.   باغ نارنجستان قوام نارنجستان قوام متعلق به خاندان قوام الملک بوده است . عمارت نارنجستان بعنوان دیوانخانه و محل مراجعات رعیت ها و دیگر مردم و همچنین محل تشکیل جلسه های عمومی و نشست های بزرگان و اشراف در زمان قاجاریه مورد استفاده قرار می گرفته است. این بنا دو متر از کف حیاط بلند تر است و آجر بعنوان مصالح اصلی بکار برده شده است.سقف بنا با نقاشیهای زیبا با رنگهای گرم و طرحهای متنوع پوشیده شده است .ابراهیم خان قوام الملک در سال 1345 خورشیدی این بنای با ارزش و زیبا را به دانشگاه شیراز اهدا کرد و امروزه به موزه نارنجستان که وابسته به دانشکده هنر معماری است تبدیل شده و برای بازدید عموم آزاد می باشد.     تخت جمشید تخت جمشید پایتخت اولین امپراتوری جهانی یعنی هخامنشیان در ایران است .کار ساخت پارسه در زمان داریوش بزرگ ( 520 ق.م) آغاز شد و به وسیله دیگر شاهان هخامنشی کامل شد . از مهمترین قسمت ها ی تخت جمشید دروازه ملل ، کاخ آپادانا ، کاخ صد ستون ، کاخ تچر ، کاخ هدیش و خزانه است .تخت جمشید با تمام زیبایی هایش در سال 321 ق.م توسط اسکندر مقدونی به آتش کشیده شد و اموال آن به تاراج رفت .این اثر بی نظیر امروزه د رفهرست آثار جهانی قرار دارد .     پاسارگاد پاسارگاد در 70 کیلومتری جاده شیراز به اصفهان در دشت مرغاب قرار دارد .پاسارگاد نخستین پایتخت امپراتوری هخامنشی بود .این شهر توسط کوروش کبیر ساخته شد و تا اواخر حکومت هخامنشیان تاج گذاری پادشاهان این سلسله در این شهر انجام می شد.از مهمترین آثا رپاسارگاد مقبره کوروش ، کاخ ها و زندان سلیمان است این اثر ازبناهای ثبت شده در فهرست میراث جهانی به شمار می آید.     نقش رستم مجموعه نقش رستم در 5/2کیلومتری تخت جمشید واقع شده و شامل آرامگاه‌های پادشاهی هخامنشی(خشایارشا، داریوش اول، داریوش دوم و اردشیراول)(سده 5ق.م) و نقش برجسته های دوره ساسانی (سده6م) است. بنای مذهبی کعبه زرتشت که احتمالاً آتشکده دوره هخامنشی می باشد نیز در این محوطه وجود دارد.   نقش برجسته بهرام این اثر در 9کیلومتری نورآباد فارس قرار دارد. در این نقش، بهرام دوم(سده 5 میلادی) در وسط و بزرگان ساسانی در اطراف او ایستاده اند. این نقش برجسته 85/3 متر طول و 8/2 متر ارتفاع دارد.   قلعه اژدها پیکر این قلعه روی یک سطح مرتفع در غرب شهر شیراز قرار گرفته است و طول و عرض آن به تر تیب 700 متر و 170 متر است .قلعه از سه بخش دیوار سنگی , حاطی , قلعه بالایی و میانی تشکیل شده است و قدمت آن با توجه به یافته های موجود به دوره پیش از اسلام میرسد. قلعه تا یک قرن پیش مسکونی بوده است و در زمان سلطنت رضا شاه بمباران شد.         آبشار مارگون آبشار مارگون در سپیدان فارس قرار دارد و حاصل آب رودخانه کمهر و حوزه آبخیز آن است که ازمیان صخره ها سرریز می شود. هم آمیزی درختان جنگلی با ناحیه کوهستانی و رودخانه ای، زیبایی چشم اندازهای طبیعی آبشار مارگون را بیشتر کرده است.    شیراز شیراز نگین درخشان فرهنگ و تمدن ایران زمین و یکی از زیباترین و نام دارترین مناطق ایران است. شیراز با سابقه تاریخی منحصر به فرد خود مجموعه‌ای از تمدن باستانی جهان را در برداشته، وارث تمدن اقلیم پارس و نشانه ای از هویت باستانی و سهم بسیار ارزشمند ایران در تمدن و فرهنگ جهان است. شیراز با موقعیت خاص جغرافیایی خود که سه فصل از فصل های سال، هوایی بهاری دارد؛ سرزمین شعر و شاعری نیز هست و دو مروارید بزرگ ادبیات جهان ( سعدی و حافظ) زادگاه این سرزمین هستند و آرامگاه آن ها محفل هنردوستان است. شیراز با مناطق اطراف آن یعنی تخت جمشید، نقش رستم و شهرهای دیرینه یکی از قدیمی ترین مجموعه های تمدنی جهان است و آثار تاریخی اطراف آن که از عظیم ترین آثار باقی مانده در جهان است به تمدن کهن ایران، اعتباری خاص داده است.آثار پرافتخار زمان هخامنشی ها و ساسانی‌ها، نمایش‌گر ذوق‌حجاری، معماری،کاشی‌کاری، نقاشی و مجسمه سازی مردم فارس پیش از اسلام است. بعد از اسلام نیز فارس ها به خصوص مردم شیراز به شیوه دیرین خود، در کسب هنر و آفریدن صنایع دستی کوشش فراوان به کار برده اند و در این راه بسیار موفق عمل کرده اند. هنرمندان شیرازی در تاریخ هنر ایران در خط و تذهیب، جلوه سازی و گل و بوته سازی،معماری و گچ بری، خاتم سازی و نقره کاری، ابریشم دوزی، قالی‌بافی و منبت کاری از نام داران و سرآمد های این هنر به شمار می‌رفته‌اند. امروزه نیز این منطقه به لحاظ صنایع دستی بسیار قوی عمل می کند و خاتم کاری، منبت کاری، معرق کاری، قالی بافی، پارچه بافی، نقره کاری، مسگری و بافت گلیم های زیبا از مهم ترین صنایع دستی شهرستان شیراز محسوب می شود. بافت قالی در شهرستان شیراز از سابقه ای طولانی برخورداراست. در تجارت فرش، تمام قالی های ناحیه فارس (جنوب غربی ایران) را تحت عنوان قالی شیراز نام می برند که به طور کامل در صنایع دستی استان فارس توضیح داده شده است. بخشی از فرشینه های خمسه هم که به شیرازی معروفند، از نظر جنس متوسط است و به جز بافندگان خمسه، بافندگان روستاهای غیر عشایری نیز آن را می بافند. این بافته ها نیزبه نام قالیچه های شیرازی مشهورهستند و به کشورهای دیگر نیز صادر می شوند. پارچه‌های ابریشمی، نخی و پشمی شیراز و ظروف مسی و نقره کاری این منطقه نیز از شهرت به سزایی برخوردار بوده و گلیم بافی هم در این ناحیه شهرت زیادی دارد. صنایع دستی شهرستان شیراز از جمله صادرات این شهرستان به شمار می آید. خاتم کاری مهم ترین و مشهور ترین صنعت دستی شهرستان شیراز است. خاتم کاری یکی از هنرهای با ارزشی است که در شرق وجود دارد و مهم ترین صنعت دستی فارسی است که بهترین نوع آن در شیراز تولید می ‌شود. از گذشته خاتم سازی اطلاع زیادی در دست نیست، زیرا مواد اولیه خاتم بیش تر چسب و چوب است و این دو ماده بر اثر مرور زمان از بین می روند. با این همه در مکان هایی که از نظر مردم جنبه تقدس داشته، به خاتم هایی بر می خوریم که قدمت دویست تا سیصد ساله دارند. تصور می شود هنر خاتم سازی برای اولین بار در شهر شیراز به وجود آمده و مرکزاصلی خاتم کاری در شیراز باشد. شاید بهترین نمونه این هنر درعصر حاضر، میز خاتمی است که در نمایشگاه جهانی بروکسل (سال 1958) مدال طلا را نصیب خود کرد. کهن ترین نمونه خاتم که در دست است متعلق به دوره صفویه است. این اثرمربوط به بقعه شاه نعمت الله ولی در ماهان کرمان است. در خاتم کاری های شیراز بیش تر گل های کوچک و ستاره های درخشانی که از مواد مختلف ترکیب یافته اند، دیده می شود.( قطعات کوچک منظمی از نی، مس، قلع، چوب، عاج بریده و آن ها را روی سطحی که قبلا سریشم زده اند، می چسبانند.) خاتم کاری بیش تر در روی رحل و صندوقچه های کوچک و جعبه های آرایش صورت می گیرد و نیز ممکن است به موجب سفارش، اشیاء بزرگ تر از قبیل میز و صندلی و غیره را نیز خاتم کاری نمایند. درخاتم های گران قیمت قسمت های فلزی خاتم از طلا یا نقره تشکیل می شود و به جای استخوان در ساخت آن ها عاج به کار می رود. مرغوب ترین نوع خاتم، نوعی است که پره وارو نامیده می شود و نوع دیگری هم هست که به سیم دار مشهور است. چوب، فلز، استخوان و رنگ سبز، مواد و مصالح خاتم سازی را تشکیل می دهند. انواع وسایل و ابزار این رشته عبارتند از: رنده که پشت خاتم را بسیار ظریف می تراشد، تنگ های گوناگون نظیر تنگ مثلث سابی، سیم سابی، پره ساب، گل ساب و توگلو ساب، اره، اره سرقطع کن که سر چوب ها یا گل خاتم را قطع می کند، سوهان که انواع مختلف دارد، پرگار، گونیا، چکش، گاز انبر، مغاز و پرس. منبت کاری از صنایع و هنرهای دستی شیراز است. واژه منبت به معنای کنده کاری روی چوب است که سابقه ای دیرینه در شهرستان شیراز دارد. شاید بتوان آغاز تاریخ منبت کاری را زمانی دانست که انسان نخستین بار با ابزاری برنده چوبی را تراشیده است. مهم ترین ماده ای که روی آن منبت کاری می کنند چوب است. چوب منبت کاری باید محکم و بدون گره باشدو برای این منظور از چوب های آبنوس، فوفل، بقم، شمشاد، عناب و گردو استفاده می شود. شناخت راه چوب یکی از مهم ترین اصول کار است و عاج، صدف و استخوان از دیگر مصالح مورد استفاده در هنر منبت کاری است. معرق کاری یکی دیگر از صنایع روی چوب و با اهمیت شیرازی هاست که شیوه جدید آن، پدیده تازه ای در ایران است و عمری پنجاه ساله دارد. معرق در اصل بر تکه های ریزی از کاشی اطلاق می شود که در کنار هم چیده می شوند و فرم های مختلفی را تشکیل می دهند. این نوع کاشی برای تزیین داخل و خارج گنبدها و سردر مساجد به کار می رفته است. معرق کاری در قرن ششم هجری یعنی در دوره سلجوقیان به سمت کمال رفت و متداول شد. در شیوه تازه معرق روی چوب که به تازگی از منبت کاری جدا شده، طرح مورد نظر روی چوب زده می شود و به وسیله مغار خالی شده و به جای آن تکه هایی به همان اندازه از چوب های مختلف یا عاج، جاگذاری می شود. پس از به وجود آمدن اره مویی های بسیار باریک، معرق روی چوب وارد مرحله جدیدی شد و هنری با ظرافت و اعجاب آور به وجود آمد. در این مرحله جدید با قرار دادن قطعات مختلف از قبیل صدف، عاج، استخوان، فلز و چوب های مختلف رنگی در کنار یکدیگر، معرق ایجاد می شود. معرق کاری های شیراز از جمله صنایع دستی صادراتی این شهرستان به شمار می آیند. ایلات عمده ای در بخش های تابعه این شهرستان به زندگی کوچ نشینی مشغول هستند. ایل قشقایی در محدوده شمال و شمال غربی شیراز رفت و ‌آمد می کنند و طوایف عمده آن کشکولی دره شوری، شش بلوکی، قراچه ای فارسیمدان، عمله و لبو محمدی هستند. این ایل در حال حاضر اهمیت و نفوذ سابق خود را از دست داده و دارای ایلخان نیست. ایلات خمسه نیز بیش‌تر در قسمت های خاوری و جنوب خاوری شیراز رفت و آمد می کنند و شامل 5 ایل هستند به نام های اینانلو، بهارلو، عرب، نفر و باصری. مردم شهرستان شیراز آریایی نژاد بوده و اهالی این شهرستان دارای زبان فارسی با گویش ویژه شیرازی هستند که به زبان فارسی اصیل نزدیک‌تر است. تقریبا 97 درصد شهرستان شیراز مسلمان و شیعه مذهب بوده و 3 درصد دیگر را نیز سایر ادیان تشکیل می‌دهند. جاذبه های تاریخی متعدد که در گوشه و کنار این شهرستان پراکنده شده اند، نشان از اهمیت و عظمت این منطقه در دوره های باستانی، اسلامی و معاصر دارند. آرامگاه کوروش کبیر که در دشتی پهناور قرار گرفته و از سنگ های سفید رنگ ساخته شده و قدمت آن به دوره هخامنشیان می رسد، مسجد جامع عتیق که از کهن ترین مسجد های استان فارس و شهرستان شیراز است و قدمت آن به دوره های اولیه اسلام می رسد، مسجد وکیل که از شاهکارها و آثار پر ارزش دوره زندیه است و دروازه قرآن که از شهرتی جهانی برخوردار است، نمونه هایی از آثار دوره های مختلف در شهرستان شیراز به شمار می‌آیند. بازار وکیل شیراز که دارای ویژگی های خاص و زیبایی خیره کننده‌ای است به همراه باغ های مشهوری چون باغ عفیف آباد (باغ گلشن) و باغ ارم‌ که از مشهور ترین باغ های ایران در جهان است، در این شهرستان واقع شده‌اند. نارنجستان قوام از دیگر بناهای ارزشمند منطقه است که در آن اثر هفت هنر ایرانی، (گچ بری، نقاشی سنتی، آینه کاری، آجرکاری، سنگ تراشی، معرق کاری و منبت کاری) قابل مشاهده است. شهرستان شیراز از طبیعت بسیارغنی، جذاب و دیدنی نیز برخوردار است و وجود جاذبه هایی چون تنگ بوان با طبیعت زیبای پیرامونش، پارک ها و گردش‌گاه های طبیعی چون گردش‌گاه میان کتل که زیستگاه گوزن زرد ایرانی است، دریاچه های زیبایی چون دریاچه پریشان، چشمه های متعدد چون چشمه رچی، دره های سر سبز و ... سبب شده اند که این شهرستان توانمندی های قابل توجهی را در زمینه جاذبه های طبیعی داشته باشد و همراه با جاذبه های منحصر به فرد تاریخی خود، همواره پذیرای طبیعت دوستان و ایرانگردان باشد. محیط طبیعی ( موقعیت و وسعت ) : استان فارس در جنوب ایران و بین مدارهای 27 درجه و 2 دقیقه تا 31 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 42 دقیقه تا 55 درجه و 36 دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبداء قرار دارد . استان فارس از شمال به استان اصفهان و یزد ، از مشرق به استان کرمان ، از جنوب به استان هرمزگان و از غرب به استانهای کهکیلویه و بویر احمد و بوشهر محدود است . گستردگی استان فارس حدود 8/121120 کیلومتر مربع است و تقریبا 5/7 در صد مساحت کشور را تشکیل می دهد . ________________________________________ آب و هوا : فارس اب و هوای گوناگون دارد ؛ شمال فارس سردسیر و مرکز فارس زمستانها معتدل و بارانی و تابستانها گرم و خشک است . جنوب و جنوب شرقی فارس ، زمستانها آب و هوایی معتدل و تابستانهای بسیار گرم دارد . حداقل درجه حرارت در دی ماه یعنی سردترین ماه سال ، 2 تا 7 درجه زیر صفر و حداکثر آن در گرم ترین ماه سال یعنی مرداد ماه ، بین 35 تا 40 درجه سانتیگراد است . میزان بارندگی سالانه در شمال فارس حدود 100 میلی متر ، در مرکز فارس بین 200 تا 400 میلی متر و در جنوب بین 100 تا 200 میلیمتر است . میزان بارندگی در نقاطی که حدود 250 میلی متر بارندگی سالیانه دارد ، سبب شده کشت دیم افزون بر کشت آبی متداول باشد . ________________________________________ پیشینه تاریخی : در جنوب ایران تا کرانه های خلیج فارس ، سرزمینی گسترده است که از روزگار باستان ، پارس ( فارس ) نام داشت و از آغاز دوره اسلامی تا کنون ، مرز آن شیراز بوده است . این سرزمین از چند هزار سال پیش زیستگاه پر رونق اقوام بومی ایران ، به ویژه ایلامیان بود و از این قوم ، آثار بسیار در گوشه و کنار فارس ، به جای مانده است . پارسیان یکی از اقوام ایرانی بودند که سه هزار سال پیش به فارس آمدند و در چند مکان از جمله در انشان یا مالیان امروزی در 46 کیلومتری شمال شیراز و پاسارگاد ساکن شدند . پایتخت آنان نخست پاسارگاد بود و بعدها به همدان انتقال یافت . بر اساس شواهد ، در آن زمان پارس تنها سرزمینی بود که دین زرتشتی حقیقی و نوشته های مقدس در آن محفوظ مانده بود . استخر که پایتخت پارس بود ، در دوره ساسانی شهری بزرگ و آباد بود و پس از بنیان گذاری پادشاهی ساسانی ، پایتخت به تیسفون منتقل شد . ________________________________________ جمعیت فارس : جمعیت استان فارس بر اساس سرشماری سال 1375 بالغ بر 3.817.036 نفر بوده است . از این میان 2.163.119 نفر در مناطق شهری و 1.598.913 نفر در مناطق روستایی زندگی می کردند و 55004 نفر غیر ساکن و به عبارت دیگر از عشایر کوچ رو استان بوده اند . بر همین اساس در سال 1378 جمعیت استان برابر با 4039159 نفر ، متشکل از 806219 خانوار بود . در این سال جمعیت شهر نشین 2290203 نفر و نرخ شهر نشینی برابر با 7/56 در صد بر آورد شد . ________________________________________ نژاد : در سرزمین فارس از چند هزار سال پیش اقوام بومی به ویژه ایلامیان بسر می بردند . در حدود سه هزار سال پیش اقوام آریایی از جنوب روسیه به فلات ایران از جمله سرزمین فارس سرازیر شدند . آریایی ها از قبیله های بزرگی از جمله پارسیان ، مادها ، سکاها و ... تشکیل شده بودند . پارسیان حدود سه هزار سال پیش در سرزمین فارس سکنی گزیدند . هم اکنون در این استان قبایل مختلفی ازجمله ایل قشقایی ، ایل خمسه ، ایل ممسنی و ... زندگی می کنند . ________________________________________ زبان : زبان بیشتر مردم فارس ، فارسی است و به گویشهای مختلف محلی صحبت می کنند . پاره ای از قومیت های ساکن در فارس نیز به زبانهای غیر فارسی صحبت می کنند . زبان ایل قشقلیی ، ایل بهار لو ، ایل اینالو و طایفه هایی مانند خلج ، قرایی ، شاهسون و افشار و ... ترکی است و ایل عرب فارس به عربی صحبت می کند . مذهب : دین بیشتر مردم فارس ، اسلام است . طبق سرشماری سال 1375 مسلمانان استان فارس 3.799.833 نفر هستند . پیروان مذهب شیعه 12 امامی بیشتر مردم فارس را تشکیل می دهند و از اهل تسنن گروهی در شهرستان لار زندگی می کنند . از پیروان ادیان رسمی 1097 زرتشتی ، 318 نفر مسیحی و 3758 نفر کلیمی در فارس به سر می برند که بیشتر آنها در شهر شیراز زندگی می کنند . ________________________________________ آثار تاریخی فارس : محوطه تاریخی پاسارگاد : آثار باستانی پاسارگاد ، آرامگاه کوروش ، کاخ دروازه انسان بالدار ، کاخ اختصاصی ، کاخ بار عام ، برج سنگی معروف به زندان سلیمان محوطه تاریخی تخت جمشید : پلکان ورودی ، کاخ دروازه ملل ، کاخ آپادانا ، کاخ تچر ، کاخ هدیش ، حرمسرا یا اندرونی ، کاخ سه دروازه یا تالار شورا ، کاخ صد ستون ، دروازه ناتمام ، جایگاه سپاهیان ، چاه سنگی ، تخت جمشید محوطه تاریخی نقش رستم : آثار ایلامیان ، آثار هخامنشی ، کعبه زرتشت ، آثار ساسانی نقش رستم ، استودان ها مساجد : مسجد ایزد خواست ، مسجد جامع عتیق شیراز ، خدایخانه ، جامع کبیر نی ریز ، جامع داراب ، قصر دشت ، مشیر ، نصیر الملک ، نو ، وکیل امام زاده ها : ابراهیم ، سید امیر علی بن حمزه ، زاهد ، سبز پوشان ، حضرت شاه چراغ ، سید علاءالفدین حسین ، سید میر محمد پل ها : پل آب رسانی تنگ دالون ، پل ایزد خواست ، پل پاسارگاد ، خان ، دارابگرد ، رودخانه خشک شیراز ، شهر قدیمی استخر ، کوار ، قاضیان ، مشیر ، مهر نرسه ، نو تپه ها و تل ها : ضحاک ، نعلکی نقش برجسته ها : کورانگون ، نقش برجسته سراب بهرام ، دخمه سنگی داودختر

---

Tomb of Hafez

---

Saadi

---

Takht Jamshid

---

Margon

---

Shiraz From Wikipedia, the free encyclopedia For the grape and the wine, see Syrah. For the wine produced in the Iranian city of Shiraz, see Shirazi wine. For other uses, see Shiraz (disambiguation). Coordinates: 29°37′N 52°32′E Shiraz شیراز Shīrāz Tomb of resident 14th-century poet Hafiz Seal Nickname(s): Persian Cultural Capital City of roses City of gardens City of flower and nightingale Shiraz Location of Shiraz in Iran Coordinates: 29°37′N 52°32′E Country Iran Province Fars County Shiraz Bakhsh Central Government  • Mayor Mehran E'temadi[1]  • City council Zein Al Abedin Arab Sayed Mohammad Kazem Dastgheyb Ezat Allah Fahandezh Sa'adi Fatemeh Hooshmand Mehdi Khani Sayed Mohsen Moein Mozaffar Mokhtari Sayed Saeed Moosavi Ali Zahmat Kesh Ma'asoomeh Zare'e Shobeir Zare'e Khafri[2] Area[citation needed]  • Total 178.891 km2 (69.07 sq mi)  • Land 178.891 km2 (69.07 sq mi)  • Water 0 km2 (0 sq mi)  0% Elevation 1,500 m (5,200 ft) Population (2009)  • Total 1,455,073  • Density 3,609.8/km2 (9,347.5/sq mi)   Population Data: 2006 Census was 1,214,808, in 315,725 families[3] 2009 Municipality was 1,455,073[4] Time zone IRST (UTC+3:30) Area code(s) 0711 Routes Road 65 Road 67 Road 86 Future Shiraz-Isfahan Freeway Website http://www.shiraz.ir/ Shiraz ( listen (help·info) Persian: شیراز Shīrāz Persian pronunciation: [ʃiːˈrɒːz]) is the sixth most populous city in Iran[5] and is the capital of Fars Province, the city's 2009 population was 1,455,073. Shiraz is located in the southwest of Iran on the Roodkhaneye Khoshk (Dry river) seasonal river. Shiraz has a moderate climate and has been a regional trade center for more than one thousand years. The earliest reference to the city, as Tiraziš, is on Elamite clay tablets dated to 2000 BC.[6] In the 13th century, Shiraz became a leading center of the arts and letters, thanks to the encouragement of its ruler and the presence of many Persian scholars and artists. Shiraz was the capital of Persia during the Zand dynasty from 1750 until 1781, as well as briefly during the Saffarid period. Shiraz is known as the city of poets, literature, wine and flowers.[7] The word "shir" in Persian means "lion", but it could also mean "milk". It is also considered by many Iranians to be the city of gardens, due to the many gardens and fruit trees that can be seen in the city. Shiraz has had major Jewish and Christian communities. The crafts of Shiraz consist of inlaid mosaic work of triangular design; silver-ware; pile carpet-weaving and weaving of kilim, called gilim and jajim in the villages and among the tribes.[8] In Shiraz industries such as cement production, sugar, fertilizers, textile products, wood products, metalwork and rugs dominate.[9] Shirāz also has a major oil refinery and is also a major center for Iran's electronic industries: 53% of Iran's electronic investment has been centered in Shiraz.[10] Shiraz is home to Iran's first solar power plant.[11] Recently the city's first wind turbine has been installed above Babakoohi mountain near the city. Contents  [hide]  1 Etymology2 History 2.1 Pre-Islamic2.2 Islamic period2.3 Islamic Republic 3 Geography 3.1 Climate 4 Economy5 Demography6 Culture7 Main sights8 Neighborhoods of Shiraz9 Sports10 Higher education11 Transportation 11.1 Airports11.2 Metro11.3 Bus11.4 Train11.5 Roads 12 Famous people13 Twin towns – sister cities14 See also15 References16 External links [edit] Etymology The earliest reference to the city is on Elamite clay tablets dated to 2000 BCE, found in June 1970, while digging to make a kiln for a brick factory in the south western corner of the city. The tablets written in ancient Elamite name a city called Tiraziš.[12] Phonetically, this is interpreted as /tiračis/ or /ćiračis/. This name became Old Persian /širājiš/; through regular sound change comes the modern Persian name Shirāz. The name Shiraz also appears on clay sealings found at a 2nd century CE Sassanid ruin, east of the city. By some of the native writers, the name Shiraz has derived from a son of Tahmuras, the third Shāh (King) of the world according to Ferdowsi's Shāhnāma.[13] [edit] History Main article: History of Shiraz [edit] Pre-Islamic Shiraz is most likely more than 4,000 years old. The name Shiraz is mentioned in cuneiform inscriptions from around 2000 BCE found in south western corner of the Shiraz city.[14] According to some Iranian mythological traditions, it was originally erected by Tahmuras Diveband, and afterward fell to ruin.[13] The oldest sample of wine in the world, dating to approximately 7,000 years ago, was discovered on clay jars recovered outside of Shiraz.[15] In Achaemenian era, Shiraz was on the way from Susa to Persepolis and Pasargadae. In Ferdowsi's Shāhnāma it has been said that Artabanus V, the Parthian Emperor of Iran, expanded his control over Shiraz. Ghasre Abu-Nasr (meaning "the palace of AbuNasr") which is originally from Parthian era is situated in this area. During the Sassanid era, Shiraz was in between the way which was connecting Bishapur and Gur to Istakhr. Shiraz was an important regional center under the Sassanians.[14] [edit] Islamic period The Qur'an Gate was a part of the great city wall built under the Buwayhid empire The city became a provincial capital in 693, after the Arab invaders conquered Istakhr, the nearby Sassanian capital. As Istakhr fell into decline, Shiraz grew in importance under the Arabs and several local dynasties.[16] The Buwayhid empire (945–1055) made it their capital, building mosques, palaces, a library and an extended city wall. It was also ruled by Seljuk and Khwarezmid before the Mongol conquest. The city was spared destruction by the invading Mongols, when its local ruler offered tributes and submission to Genghis Khan. Shiraz was again spared by Tamerlane, when in 1382 the local monarch, Shah Shoja agreed to submit to the invader.[16] In the 13th century, Shiraz became a leading center of the arts and letters, thanks to the encouragement of its ruler and the presence of many Persian scholars and artists. For this reason the city was named by classical geographers Dar al-‘Elm, the House of Knowledge.[17] Among the important Iranian poets, mystics and philosophers born in Shiraz were the poets Sa'di[18] and Hafiz,[19] the mystic Roozbehan, and the philosopher Mulla Sadra.[20] Thus Shiraz has been nicknamed "The Athens of Iran".[21] Bazar of Shiraz as seen by Jane Dieulafoy in 1881 As early as the 11th century, several hundred thousand people inhabited Shiraz.[22] In the 14th century Shiraz had sixty thousand inhabitants.[23] During the 16th century it had a population of 200,000 people, which by the mid-18th century had decreased to only 50,000. In 1504, Shiraz was captured by the forces of Ismail I, the founder of the Safavid dynasty. Throughout the Safavid empire (1501–1722) Shiraz remained a provincial capital and Emam Qoli Khan, the governor of Fars under Shah Abbas I, constructed many palaces and ornate buildings in the same style as those built during the same period in Isfahan, the capital of the Empire.[16] After the fall of the Safavids, Shiraz suffered a period of decline, worsened by the raids of the Afghans and the rebellion of its governor against Nader Shah; the latter sent troops to suppress the revolt. The city was besieged for many months and eventually sacked. At the time of Nader Shah's murder in 1747, most of the historical buildings of the city were damaged or ruined, and its population fell to 50,000, one-quarter of that during the 16th century.[16] Shiraz soon returned to prosperity under the rule of Karim Khan Zand, who made it his capital in 1762. Employing more than 12,000 workers, he constructed a royal district with a fortress, many administrative buildings, a mosque and one of the finest covered bazaars in Iran.[16] He had a moat built around the city, constructed an irrigation and drainage system, and rebuilt the city walls.[16] However, Karim Khan's heirs failed to secure his gains. When Agha Mohammad Khan, the founder of the Qajar dynasty, eventually came to power, he wreaked his revenge on Shiraz by destroying the city's fortifications and moving the national capital to Tehran.[16] Although lowered to the rank of a provincial capital, Shiraz maintained a level of prosperity as a result of the continuing importance of the trade route to the Persian Gulf. Its governorship was a royal prerogative throughout the Qajar dynasty.[16] Many of the famous gardens, buildings and residences built during this time contribute to the city's present skyline. Eram Garden Shiraz is the birthplace of the co-founder of the Bahá'í Faith, the Báb (Siyyid `Ali-Muhammad, 1819–1850). In this city, on the evening of 22 May 1844, he first declared his mission as the bearer of a new divine revelation.[24] For this reason Shiraz is a holy city for Bahá’ís, and the city, particularly the house of the Báb, was identified as a place of pilgrimage.[25] Due to the hostile climate towards Baha'is in Iran, the house has been the target of repeated attacks; the house was destroyed in 1979, to be paved over two years later and made into a public square.[25] In 1910 a pogrom of the Jewish quarter started after false rumours that the Jews had ritually killed a Muslim girl. In the course of the pogrom, 12 Jews were killed and about 50 were injured,[26] and 6,000 Jews of Shiraz were robbed of all their possessions.[27] The city's role in trade greatly diminished with the opening of the trans-Iranian railway in the 1930s, as trade routes shifted to the ports in Khuzestan. Much of the architectural inheritance of Shiraz, and especially the royal district of the Zands, was either neglected or destroyed as a result of irresponsible town planning under the Pahlavi dynasty. Lacking any great industrial, religious or strategic importance, Shiraz became an administrative centre, although its population has nevertheless grown considerably since the 1979 revolution.[28] [edit] Islamic Republic Following the Iranian revolution in 1979, the city's government and related institutions initiated many important restoration and reconstruction projects throughout the city.[16] Some of the most recent projects have been the complete restoration of the Arg of Karim Khan and of the Vakil Bath, as well as a comprehensive plan for the preservation of the old city quarters. Other noteworthy initiatives include the total renovation of the Qur'an Gate and the mausoleum of the poet Khwaju Kermani, both located in the Allah-u-Akbar Gorge, as well as the restoration and expansion of the mausoleum of the famous Shiraz-born poet Hafiz.[16] [edit] Geography Shiraz is located in the south of Iran and the northwest of Fars Province. It is built in a green plain at the foot of the Zagros Mountains 1500 metres (5200 ft) above sea level. Shiraz is 919 kilometres (571 mi) south of Tehran.[29] A seasonal river, Rudkhaneye Khoshk, flows through the northern part of the city and on into Maharloo Lake. [edit] Climate Shiraz Climate chart (explanation) J F M A M J J A S O N D     80   12 −1     50   15 1     49   19 5     31   24 9     7   30 13     0   35 17     1   36 19     0   35 19     0   33 14     5   26 9     21   21 4     63   14 1 Average max. and min. temperatures in °C Precipitation totals in mm Source: World Meteorological Organization [show][show]Imperial conversion Shiraz has a moderate climate with regular seasons.[29] Shiraz contains a considerable number of gardens. Due to population growth in the city, many of these gardens may be lost to build apartments. The rainfall in recent years, during which atmospheric conditions have changed perceptibly, has been comparatively sufficient, and has reached 23 inches in a year, but the average rainfall is between 14 and 18 inches.[30] Shiraz weather data[31] Month Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Year Average temperature, C° 6 8 11 18 23 28 30 30 25 20 12 8 18 Average Maximum temperature, C° 11 13 17 24 30 35 37 36 32 27 18 13 24 Average Minimum temperature, C° 1 3 6 11 16 20 23 22 17 12 6 3 12 Average rain days 4 5 5 2 0 0 0 0 0 1 3 4 24 [edit] Economy Shiraz is the economic center of southern Iran. The second half of the 19th century witnessed certain economic developments that greatly changed the economy of Shiraz. The opening of the Suez Canal in 1869 allowed the extensive import into southern Iran of inexpensive European factory-made goods, either directly from Europe or via India.[32] Farmers in unprecedented numbers began planting cash crops such as opium poppy, tobacco, and cotton. Many of these export crops passed through Shiraz on their way to the Persian Gulf. Iranian long-distance merchants from Fars developed marketing networks for these commodities, establishing trading houses in Bombay, Calcutta, Port Said, Istanbul and even Hong Kong.[32] Shiraz's economic base is in its provincial products, which include grapes, citrus fruits, cotton and rice.[33] Industries such as cement production, sugar, fertilizers, textile products, wood products, metalwork and rugs dominate.[33] Shirāz also has a major oil refinery and is also a major center for Iran's electronic industries. 53% of Iran's electronic investment has been centered in Shiraz.[34] Agriculture has always been a major part of the economy in and around Shiraz. This is partially due to a relative abundance of water compared to the surrounding deserts. Shirāz is famous for its carpet production and flowers as well. Viticulture has a long history in the region, and Shirazi wine used to be produced here. Shiraz is also the most important city in Iran for IT, communication and electronic industry and transportation. The Shiraz Special Economic Zone or the SEEZ was established in 2000 with the purpose of boosting manufacture in electronic and communications.[35][36] [edit] Demography As of 2006, Shiraz has a population of 1,227,331, the majority of whom are Persian.[37] Most of the population of Shiraz are secular Muslims. Shiraz also was home to a 6,000-strong Jewish community, although most emigrated to the United States and Israel in the latter half of the 20th century.[38] Along with Tehran and Esfahan, Shiraz is one of the handful of Iranian cities with a sizable Jewish population, and more than one active synagogue. Shiraz also has a significant Baha'i population, the largest in the country after Tehran. There are currently two functioning churches in Shiraz, one Armenian, the other, Anglican.[39][40] [edit] Culture Eram Street in Winter Shiraz is known as the city of poets, gardens, wine, nightingales and flowers.[41][42] The crafts of Shiraz consist of inlaid mosaic work of triangular design; silver-ware; carpet-weaving, and the making of the rugs called gilim (Shiraz Kilim or Sheraz Kalim) and "jajim" in the villages and among the tribes.[30] The garden is an important part of Iranian culture. There are many old gardens in Shiraz such as the Eram garden and the Afif abad garden. According to some people,[who?] Shiraz "disputes with Xeres [or Jerez] in Spain the honour of being the birthplace of sherry."[43] Shiraz is proud of being mother land of Hafiz Shirazi, Shiraz is an important centre for Iranian culture and has produced a number of famous poets. Saadi, a 12th and 13th century poet was born in Shiraz. He left his native town at a young age for Baghdad to study Arabic literature and Islamic sciences at Al-Nizamiyya of Baghdad. When he reappeared in his native Shiraz he was an elderly man. Shiraz, under Atabak Abubakr Sa'd ibn Zangy (1231–1260) was enjoying an era of relative tranquility. Saadi was not only welcomed to the city but he was highly respected by the ruler and enumerated among the greats of the province. He seems to have spent the rest of his life in Shiraz. Hafiz, another famous poet and mystic was also born in Shiraz. A number of scientists also originate from Shiraz. Qutb al-Din al-Shirazi, a 13th century astronomer, mathematician, physician, physicist and scientist was from Shiraz. In his The Limit of Accomplishment concerning Knowledge of the Heavens, he also discussed the possibility of heliocentrism.[44] [edit] Main sights A panoramic view of Saheli Street in Shiraz in Spring 2010 A panoramic view of Shiraz in autumn 2009 The tombs of Hafiz,[45] Saadi, and Khaju e Kermani (whose tomb is inside a mountain above the city's old Qur'an Gate). Other lesser known tombs are that of Shah Shoja' (the Mozafarid emir of Persia, and patron of Hafiz), and the Haft Tanan mausoleum, where 7 Sufi mystics are buried. The Tomb of Baba Kuhi sits atop a mountain overlooking the city, and the tomb of Karim Khan Zand is at the Pars Museum of Shiraz. One of the most historical buildings is the Kian. This building was constructed around the time of Cyrus the Great, and has been a popular tourist attraction ever since.The oldest mosque is Atigh Jame' Mosque, which is one of the older mosques of Iran, followed by Vakil Mosque and Nasir al-Mulk mosque. The Vakil Mosque is situated west of the famous Vakil Bazaar. It covers an area of 8,660 square meters and was built in 1187 (AH) during Zand Dynasty. On the two sides of the entrance gate there are magnificent tile-works and arches. The left and right corridors of the entrance gate are connected to the main room.Shah Chiragh ("The King of Lights") Shrine.The citadel of Arg of Karim Khan sits adjacent to the Vakil Bazaar and Vakil Bath at the city's central district. The most famous of houses are Zinat-ol-Molook House and Gahavam's House, both in the old quarters of the city.The Qur'an Gate is the entrance to Shiraz. It is located near the gorge of Allah-o-Akbar and is flanked by the Baba Kuhi and Chehel Maqam mountains. The gateway is where two copies of the Qurans knownThe Eram Garden (Bagh-e Eram) in Shiraz is a striking location for visitors with a variety of plants as well as a historic mansion. Although the exact date of the construction of the garden is not clear, historical evidence suggests it was constructed during the Seljuk Dynasty on the orders of the celebrated Seljuk monarch Sanjar. Other historical Persian gardens Afifabad Garden and The Museum of Weapons and Delgosha Garden. Within a relatively short driving distance from Shiraz are the ruins of Persepolis, Bishapur, Pasargadae, and Firouzabad. At Naqsh-e Rustam can be found the tombs of the Achaemenid kings as well as the Ka'ba-ye Zartosht, which has been thought to be either a Zoroastrian fire temple or possibly even the true tomb of Cyrus the Great. Maharloo Lake is a popular breeding ground for various bird species. Naqsh-e Rostam site contains funerary related works belonging to the Elamite (second millennium BCE), Achaemenid (550–330 BCE) and Sassanid (226–651 CE) eras. Naqsh-e Rostam is a site believed by archaeologists to have been a cemetery for Persepolis, where Achaemenid, Parthian and Sassanid royalty were laid to rest. Located about 3–4 kilometers northwest of Persepolis in Iran's Fars province, the site contains funerary relat The tallest tower in Shiraz is Eram Tower with 150 meters. In 2013 a Shiraz TV Tower be opening with 200 meters. A creek crossing a property in Shiraz A creek Nasir al-Mulk Mosque in Shiraz Arg of Karim Khan Karim Khane Zand's citadel (18th century monument) Eram Garden Rostam overcoming the Demon. The 19th century mosaic mural at Arg of Karim Khan. Qavam House Tomb of Hafez North part of Shiraz at night. [edit] Neighborhoods of Shiraz Chamran Grand Hotel located in Chamran Blvd List of neighbourhoods in Shiraz: AbivardiFarhang ShahrGhasrodashtKooye ZahraMa'ali AbadMolla SadraShahcheraghShahrak-e-GolestanShahrak-e-SadraTacharaZerehikolbeh saadiPodonakPayegahEramBagh-e Nari (Narvan)Siahatgar BLVDAbiari AveArtesh square (Army Square)BridgestoneBabakoohi [edit] Sports Bargh Shiraz (Established in 1946) is Shiraz's top team and currently plays in Iran's Azadegan Football League. Its biggest honour was winning the 1997 Hazfi Cup. Moqavemat Sepasi (formerly Fajr Sepasi) (Established in 1988) also plays in Iran's Premier Football League, and have also won the Hazfi Cup in 2001. Shiraz has two Football stadiums; the Hafezieh stadium with 20,000 Capacity built in 1945 and Another stadium, Shiraz Stadium, is due to be finished in 2009 and will have 50,000 capacity. Shiraz also has a female rugby team.[46][47] [edit] Higher education Shiraz University main building Shiraz is home to a vibrant academic community. The Shiraz University of Medical Sciences was the first university in Shiraz and was founded in 1946. Much older is the august Madrasa-e-Khan, or Khan Theological School, with about 600 students; its tile-covered buildings date from 1627.[48] Today Shiraz University is the largest university in the province, and one of Iran's best academic centers. Other major universities in or nearby Shirāz are the Islamic Azad University of Shirāz[2], Shiraz University of Technology, and Shiraz University of Applied Science and Technology[3]. The Shiraz Regional Library of Science and Technology is the largest provincial library serving the public.[citation needed] Virtual University of Shiraz is one of the sub colleges of Shiraz University. [4] [edit] Transportation [edit] Airports Shiraz International Airport serves as the largest airport in the southern region of Iran. After undergoing renovation and redevelopment work in 2005, Shiraz Airport was identified as the second most reliable and modern airport in Iran (after Imam Khomeini International Airport of Tehran) in terms of flight safety including electronic and navigation control systems of its flight tower. In addition to domestic flights to most major Iranian cities, Turkish Airlines began operating direct flights between Istanbul and Shiraz on 14 March 2011 with weekly 5 flights. The flights are on Monday, Wednesday, Thursday, Friday and Sunday from Istanbul and on Monday, Tuesday, Thursday, Friday and Saturday from Shiraz. [edit] Metro A metro system is being built in Shiraz by the Shiraz Urban Railway Organization which will contain three lines. The length of the first Line will be 22.4 km, the length of the second line will be 8.5 km The length of the third line will be 16 km. 21 stations will be built in route one. The three lines when completed, will have 32 stations below ground and six above and one special station which will be connected to a railroad link under construction linking Shiraz with Isfahan.[49] [edit] Bus Shiraz has 7 bus lines with 50,000 buses.Iran's third Bus Rapid Transit was opening in Shiraz in 2009 with 2 lines.2 other lines be opening in 2010. [edit] Train Shiraz was recently (2009) connected with the rest of Iran's railway network. It has passenger trains, operating a few times per week to Isfahan, Tehran and Mashad. [edit] Roads Road 65 Road 67 Road 86 [show][show]v · d · e Shiraz Transport Network [edit] Famous people Karim Khan, was the ruler and de facto Shah of Iran from 1760 until 1779, with Shiraz his capital.Mulla Sadra, a Persian Islamic philosopher, theologian and ‘Ālim who led the Iranian cultural renaissance in the 17th century.[20]Saadi, poets of the medieval period.[18]Hafiz Shirazi, Persian lyric poet.[19]Siyyid `Alí Muḥammad Shírází, the founder of Bábism, and one of three central figures of the Bahá'í Faith.[24]Shahriyar Mandanipour, famous contemporary writer.Aboutorab Khosravi, Well-known Persian novelist and authorMehdi Hamidi Shirazi, poet and university professor.Behnaz Akhgar, BBC weather presenter.